بگوتاصبح چندآدینه ماندست

خبرنامه دانشجویان ایران: حسین عابدینی مدیرکل اخبار خارجی صدا و سیما در گفت و گویی به عملکرد بی‌بی‌سی فارسی در ماجراهای اخیر لندن پرداخته است.

به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران» وی می‌گوید الان بر اساس نظرسنجی هایی که انجام شده‌، مخاطب بی‌بی‌سی فارسی به شدت کاهش پیدا کرده است. اوج مخاطب آنها مربوط به همان دوران انتخابات بود.بی‌بی‌سی هم مثل voaمی شود. روزگاری بازار صدای آمریکا خیلی داغ بود.اما کم کم مردم آن را پس زدند.نمی گویم الان صدای آمریکا مخاطب ندارد‌، اما می گویم نسبت به گذشته، ریزش زیادی داشته است. در مورد بی بی سی فارسی هم نظرسنجی ها همین را نشان می دهد که از هشت ماه قبل تا کنون مخاطبش به زیر 25 درصد رسیده اند.

مشروح این گفت و گو را به نقل از هفته نامه پنجره بخوانید:

شما به اتفاقات اخیر لندن چگونه نگاه می کنید؟

داستان از جایی شروع شد که آقای نیکلی که در دولت ائتلافی‌، پست معاونت دولت را دارد‌، در جریان رقابت‌های انتخابی‌اش قول دادکه اگر حزبش رای بیاورد‌، مطمئنا کاری خواهد کرد که شهریه ها افزایش پیدا نکند. این اتفاق نیفتاد و مردم انگلستان مخصوصا دانشجویان به خشم آمدند. وقتی صحبت تصویب این طرح شد مردم انگلستان همان طور که در آنجا معمول است‌، علیه دولت دست به راهپیمایی زدند و مخالفت خودشان را اعلام کردند. اما دیدید که مجلس برای افکار عمومی اهمیتی قائل نبود و طرحش را تصویب کرد. بعد هم تظاهرات‌‌، گسترده تر شد‌، پلیس دست به خشونت زد و آن حادثه خونین اتفتق افتاد . آنوقت شما دیدید که بی بی سی چطور عمل کرد. همه‌ی شبکه ها پوشش زنده دادند . اما دوربین های آنها خاموش شده بود. مردم انگلستان الان این پرسش جدی را از دولت مردانشان دارند که چرا از یک سو باید در معرض برنامه ی ریاضت اقتصادی قرار بگیند از سوی دیگر دولتشان پول آنها را صرف اداره ی رسانه ای کند که حتی مسائل داخلی کشورشان را هم به درستی پوشش نمی‌دهند.

البته پخش زنده هم داشتند؟

بله‌، اما در مقابل حوادث و حجم بالای پوشش رسانه های دیگر‌، بی بی سی تقریبا کاری نکرد. نه رنگ پاشیدن به مجسمه‌ی چرچیل و نه حمله به شاهزاده، هیچ کدام را کامل پوشش ندادند. ما الان تمام برنامه ی های بی‌بی‌سی و بقیه‌ی شبکه در آن روز را از اول تا آخر ضبط شده داریم. می توانید این ها را مقاسیه کنید.حتی من یادم هست در لحظاتی که بقیه‌ی شبکه پخش مستقیم لندن را داشتند. بی‌بی‌سی فارسی مستند پخش می‌کرد.

یعنی یک جور سیاست دوگانه...

همین دیگر! آن ها برای فعالیت رسانه ای دموکراسی و هر چیزی را که فکرش را بکنید دو نسخه دارند.یکی برای خودشان و یکی برای بقیه‌ی دنیا!فکرش را بکنید در یکی از جشن تولد های ملکه الیزابت ‌، سه روز متوالی هر روز نزدیک سه ساعت از مراسم تولد او برنامه پخش می کردند، سوژه ای که کمترین ارزش خبری ندارد.آن وقت از کنار این همه اتفاقی که در لندن افتاد بی تفاوت گذشتند و به تعبیر خودشان  ignore کردند.

حالا شما ببینید همین بی بی سی فارسی‌، با ماجرای سکینه محمدی آشتیانی چگونه برخورد کرد. به این نمی‌پردازند که او بعد از تبانی، قتل کرده، می گویند چرا جمهوری اسلامی این کار را کرده است. اما نوبت خودشان که می رسد به جای اینکه از مطالبات دانشجویان حرف بزنند می گویند آنها اخلال گرند. سطحش را هم تا دلتان بخواهد پایین آوردند مثلا اینکه چهار تا دانشجو حرفشان شده و حالا سر دو نفرشان خونی هم شده !در رویدادهای مشابه در کشورهای دیگر از جز به کل می رسند. یک نفر اگر جایی باتوم بخورد با خانواده و دوست و فامیل و حتی آرایشگری که سرش را اصلاح می کرده ، صحبت می کنند . دو شب قبل از انتخابات ایران نوبت شما به موضوع تقلب در انخابات ایران پرداخت . خب حالا هم بیایند یک نوبت شما برای خودشان بگذارند دست کم موضوع را برسی کنند.

می خواهم کمی بیشتر در باره‌ی شگردهای رسانه ای صحبت کنیم.

خب شما احتمالا در بقیه‌ی مطالبتان به بخشی از این موارد پرداخته باشید اما من می خواهم به «فوری ساختگی» اشاره کنم. در جریان همین حوادث بعد از انتخابات‌، بی‌بی‌سی فارسی همیشه به همین شیوه متوسل می‌شد .علی الدوام می نوشت خبر فوری‌، عکس  فوری2، تازه ترین تحولات و...در حالیکه واقعا فارق از اینکه شما چه نگاهی به ماجرا داشتید‌، هیچ موضوع فوری در میان نبود. یک جور جو ایجاد می کردند که خب در مورد وقایع لندن از این چیزها خبری نبود.

مشخصا درباره‌ی بی بی سی فارسی چه می توان گفت؟

در مورد بی بی سی فارسی، ماجرا دست کم برای مردم ما رنگ و بوی دیگری هم داشت. این طی یک سال و نیم تلاش کردند که به اصطلاح روی تحولات بعد از انتخابات در جمهوری اسلامی زوم کنند و دائما درباره‌ حفظ حقوق معترضان نصیحت هایی می کردند.الان این برگشته به خودشان و مردم هم انتظار دارشتند که حداقل در مورد خودشان هم رعایت کنند.اما دیدیم بی بی سی فارسی این کار را نکرد.

این روی مخاطب بی بی سی فارسی در ایران تاثیری گذاشته؟
شک نکنید.الان بر اساس نظر سنجی هایی که انجام شده‌، مخاطب بی‌بی‌سی فارسی به شدت کاهش پیدا کرده است.اوج مخاطب آنها مربوط به همان دوران انتخابات بود.بی‌بی‌سی هم مثل voaمی شود.روزگاری بازار صدای آمریکا خیلی داغ بود.اما کم کم مردم آن را پس زدند.نمی گویم الان صدای آمریکا مخاطب ندارد‌، اما می گویم نسبت به گذشته، ریزش زیادی داشته است. در مورد بی بی سی فارسی هم نظرسنجی ها همین را نشان می دهد که از هشت ماه قبل تا کنون مخاطبش به زیر 25 درصد رسیده اند.

این نظر سنجی کی و توسط چه کسی انجام شده؟

آن چه من عرض کردم مربوط به یک نظر سنجی رسمی نیست. یک کار محدود بوده . البته لازم است واقعا یک پژوهش جامع و نظر سنجی دقیق در این باره انجام شود.البته شما شک نکنید که مدیران بی‌بی‌سی فارسی چنین نظر سنجی ای کرده اند و از ریزش مخاطبان‌شان هم خبر دارند.برای این حرفم دلیل هم دارم.شبکه ای مداوم روی خبر و تحلیل خبر مانور می دهد‌، حالا دارد سریال پخش می کند.آن بی بی سی فارسی که ما می شناختیم‌، خبر بود وتحلیل و میز گرد. برنامه‌های سرگرمی‌اش هم محدود بود.حالا دارد سریال با دوبله فارسی پخش می کند.من این کار در این شبکه خبری را به در و دیوار زدن برای داشتن مخاطب می دانم. نکته بعدی این که الان خیلی ها روش های بی‌بی‌سی فارسی تردید دارند.الان این پرسش جدی است که آیا مطالبی که دائما در قالب تماس بینندگان و شنوندگان و ایمیل های آن‌ها مطرح می شد‌، واقعا از ایران بود یا از اتاق بغلی!این مسئله قابل راستی آزمایی نیست. اما مخاطب قبلا اعتماد می کرد. اما حالا خیلی ها بی بی سی فارسی دست کم با اعتماد قبلی نگاه نمی کنند.

می خواهید بی‌بی‌سی فارسی را بی اهمیت جلوه دهید؟
نه می گویم اهمیت فوق العاده دارد‌، نه می گویم اهمیت ندارد.من دارم اوضاع را تحلیل می کنم.اما این را هم نباید فراموش کنیم که فقط ریزش مخاطب بی‌بی‌سی فارسی مهم نیست.رسانه ملی باید به فکر ترقی باشد.واقعیت این است که آن ها از ما حرفه‌ای تر هستندآموزش دیده‌اند‌، کارشان را بلدند و هزینه هم می کنند.غربی ها در این زمینه از ما جلوترند و انگلیسی ها هم از غربی ها.